Nằm bên bờ biển Đông nước mặn, phía Tây giáp phá Tam Giang nước lợ, Vinh Thanh được thiên nhiên ban cho những mạch nước ngầm rồi dào, ngọt sớt, chỉ đào sâu chừng 3 mét là nước giếng đã trào dâng bất tận. Nhờ nguồn nước ngầm tự nhiên ấy, ruộng đồng, vườn tược tốt tươi, mùa nào thức ấy…

Thế rồi để lấy phân trồng trọt, nhà nào cũng nuôi heo nái, heo thịt. Và sẵn nguồn nước ngọt tự nhiên, họ nấu rượu để lấy hèm làm thức ăn cho đàn heo. Nhờ nghề nấu rượu, nuôi heo làm ruộng vườn mà cuộc sống nhân dân Vinh Thanh khá giả, không hề thua kém ai. Ngôi chợ làng này trù phú bậc nhất trong mấy chục xã duyên hải Thừa Thiên - Huế. Đặc biệt chợ Vinh Thanh còn có tên gọi dân dã là “chợ Rượu” vì rượu ở đây ngon nổi tiếng.

Trải qua hàng trăm năm, nghề nấu rượu trong nhân dân Vinh Thanh vẫn không mai một. Rượu Vinh Thanh nhờ hợp thành từ hai thứ men và nước. Trước hết, men làm từ nhiều loại thuốc đông y, để giữ bí mật, người ta chỉ mua mỗi vị thuốc ở một tiệm và luôn luôn thay đổi chỗ mua. Mua về, vào phòng đóng kín cửa, pha chế theo một liều lượng đặc biệt, sau đó vo thành từng viên bằng nửa quả trứng gà, đem phơi khô hoặc sấy khô. Men thuốc này chỉ truyền cho con trai, không truyền cho con gái hoặc con dâu. Thứ đến, nước dùng để chưng cất rượu là nước giếng trong làng. Thật kỳ là, những người dân Vinh Thanh đi xa xứ, vẫn nấu rượu theo cách gia truyền, nhưng rượu không ngon như hồi ở quê!

Về nguyên liệu, rượu gạo Vinh Thanh được nấu bằng loại gạo địa phương “dài ngày” ngon nhất. Không trà trắng, loại càng dẻo thì rượu càng ngon. Hiện nay chỉ Phú Vang, Quảng Điền là hai huyện có giống gạo ấy. Khác với các nơi, nấu rượu bằng gạo miền Nam.

Việc nếm rượu là phần của người phụ nữ Vinh Thanh. Trải qua nhiều năm trong nghề, họ đoán nồng độ rượu chính xác như đo tửu kế. Do quen nếm rượu, “đô rượu” một số phụ nữ rất cao. Họ nhìn rượu có thể biết bị pha chế hay không. 

Rượu gạo Vinh Thanh nguyên chất bao giờ cũng sủi tăm từ dưới lên, giữa ly rượu. Rượu đã pha chế sẽ sủi tăm bên thành ly lợn cợn. Rượu Vinh Thanh nguyên chất để lâu càng dịu, dễ uống. Vào chai đậy kín, có thể để từ năm này qua năm khác. 

Nhiều người mưu sinh bằng nghề đưa rượu Vinh Thanh bỏ mối cho các nhà hàng, nhà thuốc đông y… trên thành phố Huế, lãi một thành hai. Bán rất chạy nên thương hiệu “Vinh Thanh” bị làm nhái, rượu “chính hiệu” khan hiếm trên thị trường! 

Rượu ấy dùng để nướng mực khô thì hết chê! Khi nướng, muốn cháy không tắt nửa chừng, bỏ vào rượu mộ dúm muối sống, ngọn lửu màu xanh đẹp mắt. Khi mực chín ăn ngọt và thơm. 

Phụ nữ Huế, sau khi sinh thường mua rượu Vinh Thanh về ngâm lòng đỏ trứng gà, cùng với phân nửa mật ong, và bột nghệ, uống một ly nhỏ trong bữa ăn, nước da hồng hào, đẹp hơn.

Đơn giá sản phẩm: